Şaşılık ve Göz Kayması Ameliyatları

Strabismus veya bilinen adıyla Şaşılık, gözün istem dışı kayması ile oluşmaktadır. Şaşılık, gözlerin yanlış pozisyonda bulunup farklı noktalara doğru baktığı bir durumdur. Gözlerden bir tanesi tam karşıya bakarken diğeridışa yukarıya içe ya da aşağıya bakmaktadır. Yanlış pozisyon sürekli belirgin olabileceği gibi bazı yöne bakışlarda da ortaya çıkması mümkündür. Bu sorunu düzeltmek için göz dışı kas Şaşılık Ameliyatları yapılmaktadır.

Şaşılıkta, gözlerin herhangi birinin yatay, dikey veya Torsion (burulma) yönde kayma söz konusudur ve çocukları veya yetişkinleri etkilemesi mümkündür.

Hastalık konjenital, edinsel, kısıtlayıcı veya paralitik olarak kategorize edilir. Şaşılık Ameliyatlarının amacı, gözleri normal anatomik pozisyonlarına döndürmek ve iki göz ile birlikte eşit görebilme (binokülerlik) potansiyelini en üst düzeye çıkarmaktır. Diğer endikasyonlar arasında tek bir nesnenin görüntüsünü yatay, dikey veya eğik olarak birbirlerine bitişik iki görüntü gibi görmesini ortadan kaldırılması, mekanik kısıtlamanın giderilmesi veya normal baş pozisyonunun yeniden sağlanması amaçlanmalıdır. Nistagmus vakalarında cerrahi müdehale ile görüşü iyileştirmek mümkündür.

Özellikle ameliyat sırasında ya tek tek ya da birden fazla göz küresinin dışında bulunan kaslar ameliyat edilmesi mümkündür. İki göz birden yapılan prosedürler yaygındır. Bazı durumlarda ayarlanabilir sütür ameliyatı yapılmaktadır.

Ameliyatlar genel anestezi altında hasta uyutularak yapılmaktadır. Ancak bazı vakalarda lokal anestezi tercih edilmesi mümkündür. Bilinçli sedasyon için iyi aday olan cerrahi hastalarda standart “kas zayıflatma” prosedürleri için lokal anestezi kullanılması mümkündür.

Şaşılık, dönmüş veya yanlış hizalanmış gözün yönüne göre kategorize edilebilir:

• İçe dönüş (ezotropya)
• Dışa dönüş (ekzotropya)
• Yukarı dönüş (hipertropi)
• Aşağı dönüş (hipotropi)

Şaşılığın nedenini ve tedavisini belirlemeye yardımcı olan diğer faktörler:

Sorun aniden mi yoksa zamanla mı ortaya çıktı?

• Yaşamın ilk 6 ayında var mıydı, yoksa daha sonra mı ortaya çıktı?
• Her zaman aynı gözü etkiler mi yoksa gözler arasında geçiş mi yapar?
• Dönme derecesi küçük mü, orta mı, yoksa büyük mü?
• Her zaman var mı, yoksa zamanın sadece bir kısmı mı?
• Ailede şaşılık öyküsü var mı?

Şaşılığa ne sebep olur?

Çoğu şaşılık, göz hareketinin kas sinirlerinin kontrolünün anormalliğinden kaynaklanır. Beyindeki bu kasları kontrol eden merkeze ait bilgilere tam olarak hakim olmamakla beraber araştırmalar sonucunda yeni veriler elde edilmektedir. Daha az yaygın olarak, gerçek göz kasıyla ilgili bir sorun vardır. Şaşılık genellikle kalıtsaldır ve şaşılıklı çocukların yaklaşık yüzde 30’unda benzer bir sorunu olan bir aile üyesi vardır.

Strabismus ile ilişkili diğer durumlar şunlardır:

• Düzeltilmemiş göz kırma kusurları.
• Bir gözde zayıf görme Göz tembelliği.
• Serebral palsi (Beyin hasarı).
• Down sendromu (bu hastaların %20-60’ı etkilenir).
• Hidrosefali (beyinde sıvı birikmesine neden olan doğuştan bir hastalık).
• Beyin tümörü.
• İnme (yetişkinlerde şaşılığın önde gelen nedeni).
• Beynin göz hareketinin kontrolünden sorumlu bölgesine, göz hareketini kontrol eden sinirlere ve göz kaslarına zarar verebilecek kafa yaralanmaları.
• Nörolojik (sinir sistemi) sorunları.
• Graves hastalığı (tiroid hormonunun aşırı üretimi).

Şaşılık nasıl teşhis edilir?

Özetle şaşılık gibi görünen dört aylıktan büyük her çocuk için yapılmalıdır. Özellikle Bebeklerde gözlerin nasıl odaklandığını ve hareket ettiğini incelemek için bir pediatrik göz doktor tarafından tam bir göz muayenesinden geçmelidir.

Yapılması gereken testler aşağıdaki gibidir:

• Hasta öyküsü bilemek gerekmektedir.
• Hastanın semptomlarını.
• Aile öyküsünü.
• Genel sağlık sorunlarını, kullanılan ilaçları ve diğer olası semptom nedenlerini belirlemek gerekecektir.
• Görme keskinliği (göz haritasından harfleri okumak veya küçük çocukların görsel davranışlarını incelemek gerekmektedir.)
• Kırılma (ışığa nasıl odaklandıklarını ölçmek için bir dizi düzeltici mercekle gözlerin kontrol edilmesi gerekmektedir.)
• Çocukların gözlüklerini kontrol ederken sözlü geri bildirim verebilecek yaşta olmaları gerekmez.
• Hizalama ve odak testleri yapılması gerekmektedir.
• Göz iç yapılarının sağlığını belirlemek için muayene edilmesi gerekmektedir.

Nasıl tedavi edilir? Tedavi seçenekleri şunları içerir:

• Gözlük veya kontakt lensler: Düzeltilmemiş kırma kusuru olan hastalarda kullanılmaktadır. Düzeltici lenslerle gözler daha az odaklanma çabasına ihtiyaç duyar ve düz kalır.
• Prizma mercekler: Göze giren ışığı bükebilen ve cisimlere bakmak için gözün dönme miktarını azaltmaya yardımcı olan özel mercekler kullanımalıdır.
• Ortoptik (göz egzersizleri): Bazı şaşılık türleri, özellikle yakınsama yetersizliği (bir tür ekzotropya) üzerinde işe yaraması mümkündür.
• İlaçlar: Göz damlaları veya merhemler. Ayrıca botulinum toksini tip A enjeksiyonları aşırı aktif bir göz kasını zayıflatması mümkündür. Bu tedaviler hastanın durumuna göre ameliyatla birlikte veya ameliyat yerine kullanılması mümkündür.
• Göz Kapaması: Hastada şaşılık ile aynı anda varsa ambiyopiyi (göz tembelliği) tedavi etmek için görmenin ile birlikte göz hizasızlığının kontrolünü de iyileştirmesi mümkündür.
• Göz kası ameliyatı: Şaşılık Ameliyatında, gözlerin doğru hizalanması için göz kaslarının uzunluğunu veya konumunu değiştirilir. Bu eriyen dikişlerle genel anestezi altında yapılmaktadır. Bazen yetişkinlere, ameliyattan sonra göz kas pozisyonlarının ayarlanabildiği Şaşılık Ameliyatı yapılmaktadır.

Tedavi edilmezse ne olabilir?

Malesef halk içinde, çocukların şaşılığın üstesinden geleceğine veya kendi kendine iyileşeceğine inanılmaktadır. Gerçekte bu doğru değildir ve çocuk yaşta şaşılık tedavi edilmezse hasta ileride dahada kötüleşmesi mümkündür.

Şaşılık giderilmez ve gözler düzgün hizalanmazsa, aşağıdaki komplikasyonlar ortaya çıkması mümkündür:

Dönen gözde tembel göz (ambliyopi) veya kalıcı görme bozukluğuna neden olacaktır. Gözler farklı yönlere baktığında beyin iki görüntü alır. Çift görmeyi önlemek için beyin, dönen gözden gelen görüntüyü görmezden gelmesi mümkündür. Bu yüzden o gözde zayıf görme gelişimine neden olmasına sebep olacaktır.

• Okulda ve işte performansı etkileyebilecek bulanık görme ve hobilerden ve boş zaman aktivitelerinden zevk alamamak.
• Göz yorgunluğu.
• Tükenmişlik sendromu.
• Baş ağrısı.
• Çift görme.
• Zayıf 3 boyutlu görüş.
• Görünüşüyle ​​ilgili utanma duygusu.
• Şaşılık teşhisi konmayarak ciddi bir problemin (duruma neden olan beyin tümörü gibi) gözden kaçması da mümkündür.

Şaşılık tedavisi sonrası neler beklenebilir?

Hastanın tedavilere yanıt verip vermediğini anlayabilmek için ve tedavi sonrasında gerekirse ek ayarlamalar yapılabilmesi için mutlaka göz cerrahına düzenli olarak gitmesi gerekecektir.

Şaşılık olan çocuklarda, durum zamanında yanı erken yaşta yakalanması mümkündür. Sonrasında uygun şekilde tedavi edilmesi gerekmektedir. Bilhassa mükemmel görme ve derinlik algısı ile sonuçlanabilir. Özellikle görme kaybına karşı koruma sağlaması mümkündür.

Eğer sizin veya çocuğunuzun şaşılık sorununuz varsa hemen bizimle temasa geçebilirsiniz.  Şaşılık Ameliyatları konusunda uzman göz cerrahımızdan randevu almanızı rica ederiz.

Faydalı bağlantılara tıklayarak ulaşabilirsiniz: Oküloplasti Göz Cerrahımız, Strabismus Nedir?(Dış Kaynak)