Fundus Floresein Anjiografi (FFA) Nedir?

Uygulama Floresein adlı boyar maddenin sulandırılmış steril formunun koldan venöz yoldan hastaya enjekte edilmesiyle başlar. Saniyeler içinde boyar madde göz damarlarına ulaşır. Kol-retina zamanı ortalama 10-15 saniyedir. Floresein, hem koroid dolaşımına ve hem de santral retina arteri yoluyla retina dolaşımına girer. Retina dolaşımı yolu koroid dolaşımına göre biraz daha uzun olduğundan retina arterleri koroidden 1 saniye sonra dolar. İlk yarım dakika içinde tüm görüntüler bir iki saniye arayla kayıt edilir.

Yöntemin süre bakımından 4 aşaması vardır. İlki pre-arteriyel fazdır. Peşinden arteriyel faz ve kapiller faz gelir. En son venöz faz izlenir. Gerekiyorsa 10 ve 20 dakika sonra geç fotoğraflar çekilir. Gözün arkasındaki iç kan-retina bariyeri kapiller endotel hücreleri arasındaki sıkı bağlantılardan oluşur. Buradan floresein molekülleri geçemez. Damar içindeki veya dokudaki basınç değişiklikleri ya da kapiller duvarındaki herhangi bir değişik sonucu damar geçirgenliği arttığında floresein molekülleri damar dışına çıkabilir. FFA çekimi daha çok retinal damarları görüntülemek için uygundur. Eğer yaşa bağlı maküla hastalığında görülen koroidal yeni damarlanmaları ve sızıntıları izlemek istiyorsak daha net bilgi sağlamak için başka bir boya olan indosiyanin yeşil (ICG) ile anjio çekimi yapılır.

Görüntülerde floresein yoğunluğuna bağlı hiperfloresan veya hipofloresan alanlar görülür. Hepsinin klinik anlamı vardır. Görüntüleri aynı zamanda ilaçsız fundus fotografı ile de değerlendirmek doğru olur. Bir gözün görüntülenmesi sürerken gerekirse diğer gözün de çekimleri yapılabilinir. Floresein geçişinin fotoğraf filmi üzerine kaydedilmesi yerine günümüzde görüntülerin dijital olarak kaydedilmesi ve saklanması mümkündür.

Anjiografik olarak gözün görüntülenmesi şeker hastalığına bağlı göz içi kanamaları, göz tümörleri, yaşa bağlı makula dejenerasyonu (Sarı nokta hastalığı), gece körlüğü, retinada damar tıkanmaları ve retina bozuklukları gibi başka pek çok hastalığın tanısını yapmaya yardımcı olur. Göz bebeğinin damlayla büyütülmesi sonrasında kolda bulunan toplar damara sodyum floresein enjekte edilir. Bu sırada özel bir kamera ile göz içi fotoğraflar çekilerek hastaya tanı konulur. Yaklaşık yarım saat süren bu işlemin gözlere herhangi bir zararı yoktur. FFA sırasında kullanılan ilaç nedeniyle cilt ve ağızda sarı-turuncu renkte boyanma olur ve 6 saat içinde düzelir. İdrar da turuncu renge boyanır ve 24 saatte düzelir. Diabete bağlı görme merkezi hasarlarının tanısında son yıllarda yaygın kullanımıyla tanı koymada,sınıflamada ve tedavi biçimlendirmede ciddi yol alınmıştır.

Floresein boya damara enjekte edilmesine müteakip hızlı bir şekilde gerçekleştirilen bir  görüntüleme teknolojisidir.

Bu şekilde çekilen anjiyografi ile 3 temel bilgi sağlanılmaktadır;

1. Boyanın retina ve koroid yoluyla dolaştığı ve kan damarlarındaki akış özellikleri göstermek.
2. Diğer yöntemlerle gözlemlenmesi zor olan pigment epiteli ve retinal dolaşımın ince detaylarını kaydetmek
3. Retinal damarların net bir resmini vermek ve bunların fonksiyonel bütünlüğünü değerlendirmek.

Fundus Floresein anjiografi nasıl gerçekleştirilir?

5 ml% 10 sodyum floresan boya, hastanın kolunun damarına enjekte edilir. Göz mavi bir filtre (uyarma filtresi) tarafından üretilen mavi ışık kullanılarak aydınlatılır. Sarı bir filtre yardımıyla görüntülenir (bariyer filtresi). Normal şartlar altında mavi ışık sarı bir filtreden geçemediğinden hiçbir şey göremezsiniz. Bununla birlikte, retina ve koroidal kan damarlarındaki floresein boyası mavi ışığı emer ve sarı ışık yayar, bu sarı ışık filtreden geçer ve fotoğrafı çekilir. Bu sayede sadece floresein içeren dokular görselleştirilmiş olunur.

Evreler:

1. Koroidal faz: Bu evrede silioretinal damarlar ve prelaminer optik disk kapillerleri doldurulur.
2. Arteryal faz: Santral retinal arter koroid dolumundan yaklaşık 1 saniye sonra dolar
3. Kapiler faz: Kılcal damarlar arteryel fazı takiben hızlı bir şekilde doldururlar.
4. Venöz faz: Damarların erken doldurulması kollardan marjlarına katılır, bu da bir geçit etkisi yaratır. Daha sonra damarların tümü doldu.
5. Geç faz: 10 ila 15 dakika sonra kan dolaşımı içerisinde az miktarda boya kalır. Gözün yapısına kanı bırakmış olan boya bu aşamada özellikle görülür.