Genel Göz Muayenesi
Göz önemi, hassasiyeti, çeşitli darbelerden ve tesirlerden kolayca etkilenebilmesi dolayısıyla insan vücudunda sağlam bir miğfer içine yerleştirilmiştir. Gözün içinde bulunduğu ve kemiklerle çevrili bu boşluğa göz çukuru (orbita) ismi verilir. Üstte kaş ve kaş kemiği, dışta ve altta şakak kemiği, içte burun kökü ile çevrelenmiştir. Göz kapağı, yabancı maddelerden gözü korur. Göz çukurunun hacmi 29 cm 3 kadardır. İçinde göz yuvarlağı, gözü hareket ettiren kaslar, damar ve sinirler ile bunlara yastık vazifesi gören yağ dokusu bulunur.
Göz Muayenesinin Önemi
Gözlerimiz duyu organımız arasında bize dünyanın kapılarını açan, öğrenme ve algılama yeteneğimizi harekete geçiren ilk ve en önemli organımızdır.
Gözlerimizi düzenli göz muayenesi sağlıklı bir yaşam için atılacak en önemli adımlardan birisidir.
Gözlük kullanan veya kullanmayan herkesin şikayeti olmasa bile yılda bir kez göz muayenesi yaptırması tıbben önerilmektedir.
Unutulmamalıdır ki, sıradan bir göz muayenesiyle; hipertansiyondan böbrek hastalıklarına, kan kanserinden beyin tümörlerine dek birçok hastalık, kolayca teşhis edilebilmektedir.
Hastanemizde bebeklerden yaşlılara kadar tüm yaştaki hastalarımıza göz bozuklukları ve hastalıklarının tıbbi ve cerrahi tüm tedavileri uygulanmaktadır.
Bilgisayarlı Göz Muayenesi
Göz numarasını ölçmeye yarayan Otorefraktometre cihazı ile hastanın gözünde miyop, hipermetrop ve astigmatın var olup olmadığını ölçülür ve en uygun gözlük numaraları tespit edilir. Bazı durumlarda, özellikle çocuk muayenelerinde, gözlerin uyum yapma yeteneğini geçici olarak baskılamak amacıyla gözlere bir damla damlatılır ve otorefraktometre ölçümü bir süre beklendikten sonra yapılır. Bu işlem halk arasında “damlalı muayene” olarak bilinir.
Görme Keskinliği Testi
Düzeltilmiş görme keskinliği bir gözün önüne mercek ya da gözlük camı yerleştirilerek elde edilebilen en iyi görme derecesidir. Gözlük muayenesinde göz doktoru gözün önüne çeşitli camlar yerleştirir ve hastaya en iyi, en rahat görüşü sağlayan cam numaralarını tespit eder. Doktor bu muayene sırasında otorefraktometre cihazının ölçümlerinden yararlanır.
Göz Numarasının Belirlenmesi
Gözlerimizde miyop, hipermetrop veya astigmatizma gibi kırma kusuru nedeniyle oluşan net görememe durumu gözlük ihtiyacını doğurur. Yapılan muayene sonucu, tedavinin yanı sıra kişi için ideal seçeneğin gözlük mü, kontakt lens mi, ameliyat mı yoksa lazer mi olduğunu da belirlenmektedir.
Biomikroskobik Muayene
Biyomikroskop olmadan göz muayenesinin yapılması mümkün değildir, çünkü göz dokularının büyütülmeden, çıplak gözle incelenemez. Mikroskobik muayenede özel cihazlar yardımı ile gözün ön kısmındaki kapaklar, kirpikler, konjunktiva, kornea, sklera, iris, göz bebeği, lens ve vitreus gibi yapılar kat kat büyütülmüş haliyle ayrıntılı olarak incelenir.
Göziçi Basınç (Göz Tansiyonu) Ölçümü
Göz Kapaklarının Muayenesi
Doktor elinde tuttuğu bir objeyi, hastanın başını hareket ettirmeden göz ile takip ettirerek göz kapaklarının biçimini, pozisyonunu, rengini, alt ve üst göz kapaklar arasındaki aralığı, kapakların kapanma fonksiyonlarını, üzerlerinde herhangi bir şişlik, kitle ya da hassasiyet olup olmadığını inceler. Bu şekilde gözlerin sağa, sola, yukarı, aşağı ve ara yönlere hareketlerinden sorumlu kasların işlevleri değerlendirilir ve göz hareketleri kısıtlayan herhangi bir engelin (kitle, iltihap, ödem vs.) olup olmadığı saptanır.
Göz Kaslarının Muayenesi
Gözün iç kasları, gözbebeğinin hareketini kontrol eder. Gözün dış kasları da gözlerin paralel durmasını sağlar. Şaşılık ve çift görme muayenelerinde göz kaslarının durumu belirlenir.
Göz Dibi Muayenesi
Bu muayene ile gözün arka kısmında bulunan vitre jeli, retina ve optik sinir incelenir. Vitre jelinin saydamlığı, kıvamı, retina damarları,sinir liflerinin görünümü, optik sinirin rengi, sınırları, çukurluğu ve bu gibi pek çok özellik ayrıntılı olarak değerlendirilerek diyabet, hipertansiyon ve kalıtsal hastalıklar v.b. tespit edilir. Bu muayene için özel mercekler ve muayene teknikleri kullanılır. Muayeneden önce gözün arka kısmının daha iyi görülebilmesi için gözbebeği çeşitli damlalarla büyütülür.
Opr.Dr Veli Ümit ATİK
Opr.Dr. Efsane Hoşbaht Cengiz
Opr.Dr Ali ÖZER
Opr.Dr Hüseyin CENGİZ
Retina Ameliyatları (Retina Tedavisi)
Vitreoretinal cerrahi
Vitreoretinal cerrahi birimi, vitreus ve retina ile ilgili hastalıkların cerrahisi ile ilgilenir.
Bu birimde en sık takip edilen hasta grubu;
* Diabetik retinopati, makulopati
* Retina dekolmanı
* Katarakt cerrahisi komplikasyonu
* Göz travmaları
* Makular hole (görme merkezinde delik)
* Retinanın vaskuler hastalıkları; retinal ven-arter tıkanıklıkları
Vitreoretinal cerrahi biriminde güncel, dünyada en son uygulanmakta olan modern cerrahi yöntemler, teknoloji ile birleştirilmiştir.
Vitreoretinal cerrahi biriminde operasyonlarda genellikle lokal anestezi tercih edilmektedir, ortalama bir saat süren operasyon sonrasında hastalar çoğunlukla ameliyat günü hastanede kalmakta ve ertesi gün taburcu edilmektedir.
Vitreoretinal cerrahi biriminde takipler çok önemlidir, komplike olgularda ek olarak birtakım spesifik ve terapötik tetkiklere başvurulur;
Retina muayenesi nasıl yapılır?
Vitreoretinal cerrahi biriminde takip edilen hastaların muayene için en az bir saat vakit ayırmaları gereklidir. Bu sürenin bir bölümü muayene sırasında harcanırken, büyük bir kısmı da göz bebeğinin damla ile büyütülmesi için beklemek ile geçmektedir. Bazı hastalarda göz bebeğinin büyümesi için ekstra zaman gerekir. Retina muayenesine ek olarak tanısal amaçlı tetkik (ultrason, fundus anjiografisi, optik koherens tomografi- OCT) gerektiğinde ise muayene süresi biraz daha uzayacaktır. Özet olarak retina biriminde muayene beklenenden daha uzun sürebilecek bir muayenedir, sabırlı olmak daha sağlıklı bir sonuca ulaşmanız açısından gereklidir.
Retina hastalıklarının bir bölümü acil tedavi gerektirmektedir. Retina hastalığının seyrinde ani bir değişikliğin olması durumunda hastanemizden randevu almanız gerekli değildir, hemen başvurmanız, vakit kaybetmemeniz göz sağlığınız açısından önemlidir.
Retina birimindeki muayene sırasında, takip edilen prosedür;
Görme keskinliğinin değerlendirilmesi
Biyomikroskopta ön segment muayenesi
Göz tansiyonu
Damla uygulanarak göz bebeğinin büyümesi için bekleme
Retina muayenesi
Retina muayenesi sırasında çok yoğun ışık demetini hissedeceksiniz, sabırlı olmanız, toleransınız ve doktor ile iletişiminiz, muayeneyi kolaylaştıracak ve daha sağlıklı bir değerlendirme sağlayacaktır.
Vitreoretinal cerrahiler ekip ve ekipman olarak üst düzey cerrahiler olup ancak bu donanıma sahip hastanelerde yapılabilmektedir.
Retina Dekolmanı Ameliyatı
RETİNA DEKOLMANI, her yıl 10.000 de 1 kişide gözlenen, görmeyi ciddi şekilde tehdit eden bir göz problemidir. Orta yaş ve üzerinde daha sık olmak üzere her yasta ortaya çıkabilir. Acil olarak tedavi edilmezse, kısmi veya tam görme kaybına neden olabilir. Retina, gözün iç duvarını tümüyle kaplayan ince, saydam bir dokudur. Görmeyle ilgili hücre ve sinir liflerini içerir. Göz küresinin iç boşluğunu ise vitreus denilen yumurta akı kıvamında bir yapı doldurur. Vitreus retinaya normalde çepeçevre yapışıktır. Kornea, lens ve vitreustan geçen görüntü retinada odaklanır. Retinada sinir lifleriyle toplanan görüntü, görme siniri yoluyla beyine gönderilir. Retina sinir tabakası, altındaki pigment epiteli tabakasına yapışıktır. Retinada bir yırtık veya delik oluşursa tabakalar birbirinden ayrılır ve dekolman olarak isimlendirilir. Acil olarak tedavi edilmezse kalıcı görme kaybı gelişir.
TEDAVİ
Yırtık veya delikler dekolmana dönüşmemişşse yeşil laserle tedavi edilir. İleride yırtık oluşturabilecek bazı ince ve yapısı bozulmuş sahalar laser ile kontrol altına alınabilir. Yeşil laserle yırtık ve dejenere saha tamiri ağrısız bir işlemdir. Bir damla ile göz uyuşturulur. Daha sonra mercekler yardımıyla, hasta oturulur durumdayken yırtık delik ve dejenere sahaların etrafı 2-3 sıra laser ile çepeçevre kapatılır. Yeşil laser, uygulandığı bölgede bir yanık oluşturarak, retina sinir tabakasına yapıştırılır ve böylece içinden sıvı sizmasi önlenir. Laser tedavisi o an problemli olan bölge için yapılmış olur. Günün birinde ayni gözün başka bir bölgesinde de yırtıklar oluşursa yine dekolman gelişebilir. Bu yüzden retinası problemli hastalar sık sık göz dibi muayenesinden geçirilirler. Retina dekolmanı gelişen hasalarda tek tedavi cerrahidir. Cerrahi tipleri çeşitlilik gösterilebilirse de yırtıkların kapatılması ve çekintilerin azaltılması prensibine dayanır. Dekolmanlı gözlerde cerrahi lokal veya genel anestezi altında yapılır.
VİTREUS DEKOLMANI
Gözün iç yüzeyini dolduran ve retinaya sıkıca yapışık olan vitreus dokusu herkeste bir yastan sonra veya darbe, enfeksiyonu gibi hızlandırıcı faktörlerin etkisiyle natürünü kaybetmeye baslar ve kendisi de kuruyup büzülür. Kuruyan ve saydamlığını kaybeden vitreus dokusu, lif lif gözün içinde yüzdükçe kişi gözünün içinde sinek uçuşması, iplik dolaşması gibi şikayetler hisseder. Bu son derece doğal bir deformasyon olan vitreus dekolmanıdır.
UYARILAR VE ÖNLEMLER
Bir gözde yırtık yada dekolman yapan nedenler, diğer gözde de büyük bir olasılıkla oluşabilir. Ailede dekolman varsa, aile bireyleri mutlaka kontrol altında tutulmalıdır. Miyopisi olan kişiler hiç yakınmaları yoksa bile 2 yılda bir göz dibi muayenesinden geçirilmelidirler. Göze gelen darbelerden sonra ihmal edilmeden göz dibi muayenesi yapılmalıdır. Gözde ışık çakması, en kısa zamanda bir göz ve göz dibi muayenesini gerektiren acil bir durumdur. Daha önce retinasında yırtık oluşmuş yada yırtık riski taşıyan hastalar ve yüksek miyopisi olanlar sert hareketlerden, sıçrayıp atlamalardan ve ağır yük taşımaktan sakınmalıdırlar. Dekolman ameliyatı ne kadar çabuk yapılırsa, basari şansının o kadar yüksek olacağı unutulmamalıdır.
Opr.Dr. Veli Ümit ATİK
Opr.Dr. Hüseyin CENGİZ